Nhiều sai phạm tại “siêu dự án” ở Bình Dương
Thanh tra Chính phủ vừa thông qua kết luận thanh tra dự án đầu tư xây dựng “Khu liên hợp công nghiệp – dịch vụ và đô thị Bình Dương”, một “siêu dự án” có diện tích lên tới 4.196 ha và đưa ra những nhận định trên.
Theo quy hoạch, Khu liên hợp công nghiệp – dịch vụ và đô thị Bình Dương (gọi tắt là KLHCN-DVĐT) được chia làm 5 phân khu, gồm 1.573 ha đất khu CN, 613 ha đất khu dịch vụ, 1650 ha đất đô thị…với mục tiêu thu hút đầu tư ngành công nghiệp tiên tiến, ít gây ô nhiễm; phát triển các loại hình dịch vụ chất lượng cao...
Quá trình thanh tra, phát hiện, mặc dù đã bồi thường được 96,83% diện tích, nhưng "siêu dự án" lại chưa hề có...Hội đồng đền bù thiệt hại giải phóng mặt bằng, không lập phương án đền bù, không có thẩm định phê duyệt phương án....Đây là các bước "sai cơ bản" so với quy định của Chính phủ trong lĩnh vực bồi thường giải phóng mặt bằng. Trong thực hiện giải tỏa bồi thường, UBND tỉnh Bình Dương cũng “quên” không đền bù phần đất hành lang bảo vệ an toàn giao thông đường bộ mà người dân đã sử dụng ổn định và được cấp giấy CNQSDĐ. Tổng cộng có 202 hộ dân ở 3 xã Phú Mỹ, Định Hóa và Phú Chánh sử dụng tổng diện tích 91.249 m2 mà không được bồi thường. Theo Thanh tra Chính phủ, việc không đền bù này là không đúng với quy định. Còn trong quá trình thực hiện, UBND tỉnh Bình Dương cho 6 nhà đầu tư KCN thuê đất với diện tích 1.541,53 ha nhưng chỉ căn cứ vào…đơn xin giao đất của nhà đầu tư, không hề có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất, theo cơ quan thanh tra là trái với trình tự thủ tục giao đất của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, việc tỉnh giao đất cho các nhà đầu tư nhưng không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất cũng là sai sót so với quy định. Hậu quả của việc “vượt thẩm quyền” của UBND tỉnh Bình Dương là việc “chọn nhầm” hai nhà đầu tư không đủ năng lực tài chính, nhận đất trong KCN rồi bán dự án bỏ túi hàng trăm tỷ đồng. Đó là trường hợp hai công ty TNHH Phú Gia (chủ đầu tư KCN Phú Gia) và Công ty Cổ phần (CP) An Hòa (chủ đầu tư KCN Đồng An 2). Cụ thể, chưa đầy 1 tháng sau ngày chính thức được UBND tỉnh Bình Dương giao 133 ha đất làm KCN (ngày 29/1/2007), Công ty TNHH Phú Gia đã ký hợp đồng chuyển nhượng dự án cho Công ty CP Xuất nhập khẩu tổng hợp TP.HCM với giá 24,9 triệu USD với lý do “khó khăn về tài chính”, trong khi Công ty Phú Gia chỉ mới đầu tư vào KCN này khoảng 161,4 tỷ đồng. Tương tự, Công ty CP An Hòa sau khi nhận trên 158 ha đất, đã đầu tư xây dựng một số hạng mục trị giá 163,5 tỷ đồng sau đó chuyển nhượng toàn bộ dự án cho Công ty CP Hưng Thịnh với giá trên 268,97 tỷ đồng… Theo Thanh tra Chính phủ, việc UBND tỉnh Bình Dương không thẩm tra kỹ năng lực tài chính của hai công ty trên, giao đất không đúng trình tự thủ tục dẫn đến "đối tác" không đủ khả năng thực hiện dự án…gây dư luận xấu trong xã hội và gây bất bình cho những hộ dân bị thu hồi đất. Trách nhiệm thuộc về UBND tỉnh Bình Dương, Ban quản lý các KCN, Sở TN-MT và BQL Khu liên hợp. Cũng theo Thanh tra Chính phủ, việc UBND tỉnh Bình Dương có quyết định số 126/2006 ngày 31/5/2006 về chuyển đổi chủ đầu tư từ Ban quản lý Khu KLHCN-DVĐT sang Công ty đầu tư và phát triển KCN (BECAMEX IDC) trước khi xin phép Thủ tướng Chính phủ (Thủ tướng cho phép ngày 19/2/2008, tức sau gần 2 năm - P.V) là chưa đúng trình tự thủ tục và vượt thẩm quyền. Trên cơ sở kết luận, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Bình Dương chấn chỉnh công tác quản lý đất đai, đầu tư, xây dựng, tài chính. Khẩn trương chi trả tiền bồi thường cho các hộ dân đang khiếu nại theo phương án đã được UBND tỉnh phê duyệt. Đối với các hộ dân sử dụng ổn định, được cấp giấy CNQSDĐ phần diện tích hành lang bảo vệ đường bộ thì phải đền bù hỗ trợ theo quy định của pháp luật. Đề nghị UBND tỉnh Bình Dương xử lý nghiêm đối với các nhà thầu kinh doanh hạ tầng KCN nhưng đã chuyển nhượng, cho thuê khi chưa đủ điều kiện chuyển nhượng, cho thuê.. Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị thu hồi số tiền trên 63,9 tỷ đồng sai phạm tại chính "siêu dự án" này. Kiến nghị Thủ tướng Chinh phủ chỉ đạo UBND tỉnh Bình Dương, các Sở TN-MT, Sở KH& ĐT, Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Ban quản lý các KCN, Ban quản lý khu liên hợp, Cục thuế, Ban chỉ đạo giải tỏa bồi thường trực thuộc UBND tỉnh Bình Dương tổ chức rút kinh nghiệm và xử lý trách nhiệm của các cơ quan, cán bộ công chức có sai phạm như kết luận thanh tra.
