Xếp hạng doanh nghiệp, sự khởi đầu cần thiết

Khẳng định đẳng cấp

Kinh tế thị trường là cơ chế của “thông tin” và “lòng tin”. Phần cơ bản của việc chuyển đổi hướng về cơ chế thị trường là quá trình tạo ra hệ thống thông tin minh bạch, xây dựng cơ chế lưu chuyển thông tin và tạo dựng lòng tin giữa các tác nhân trong nền kinh tế.

“Thông tin” và “lòng tin” sẽ làm giảm “chi phí giao dịch” của nền kinh tế, làm tăng hiệu lực quản lý của cơ chế thị trường, qua đó xây dựng một nền kinh tế phát triển nhanh và bền vững.

Thiếu thông tin đáng tin cậy, các tác nhân kinh tế không thể có lòng tin lẫn nhau. Người tiêu dùng không tin doanh nghiệp, doanh nghiệp trong nước không tin đối tác của mình, không sẵn lòng hợp tác dài hạn để cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài.

Và ngược lại, các nhà đầu tư nước ngoài cũng không tin tưởng các doanh nghiệp Việt như các đối tác dài hạn để chuyển giao công nghệ và bí quyết kinh doanh. Cả nền kinh tế hoạt động theo cơ chế ngắn hạn và chưa thể đạt tới kinh tế thị trường phát triển ở trình độ cao.

Từ góc độ của doanh nghiệp, những đơn vị được xếp hạng trong danh sách doanh nghiệp hàng đầu có thể làm được những việc mà các công ty khác không thể làm được. Đẳng cấp doanh nghiệp khiến việc đưa ra các quyết định trở nên dễ dàng hơn. Người ta có câu: “Kẻ mạnh bao giờ cũng đúng”.

Các đối tác bị hấp dẫn bởi các công ty được xếp hạng hàng đầu. Những nhà phân phối có mạng lưới khách hàng tiềm năng rộng khắp háo hức được trở thành đại diện bán hàng cho các công ty hàng đầu và dễ bỏ qua những khó chịu nhỏ trong quá trình hợp tác.

Những đại lý bán lẻ, những nhà cung cấp sẽ nỗ lực hết sức để giành cơ hội làm ăn với các công ty hàng đầu vì đẳng cấp cao trong bảng xếp hạng của các công ty này sẽ nâng cao uy tín cho họ và giúp thu hút các khách hàng khác.

Nếu như thương hiệu công ty có tác dụng chủ yếu đối với việc bán hàng, thì lọt vào các bảng xếp hạng danh tiếng sẽ giúp khẳng định đẳng cấp của doanh nghiệp trong cộng đồng các nhà đầu tư vầ đối tác kinh doanh.

Có thể nói “thương hiệu có thể chỉ là nhất thời nhưng đẳng cấp của công ty là mãi mãi”.

Cách tiếp cận mới

Tại Việt Nam, vai trò của hoạt động đánh giá và xếp hạng về doanh nghiệp được khẳng định rất rõ, trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang trên đà phát triển mạnh mẽ.

Tuy nhiên, như nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan đã nói: “Danh hiệu chỉ có giá trị nếu được xây dựng trên cơ sở minh bạch, lành mạnh”.

Ở Việt Nam, thông tin về các doanh nghiệp đang thiếu một cách trầm trọng. Khi chưa có đầy đủ thông tin, thì chưa thể có được sự “minh bạch, lành mạnh” đáng mong muốn. 

Xếp hạng doanh nghiệp, chiếc chìa khóa để mở cửa niềm tin. (Ảnh: princetonprofs)

Trong bối cảnh đó, Hồ sơ 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam (VNR500 Profiles) phiên bản 2009, do Báo VietNamNet, Công ty cổ phần Báo cáo đánh giá Việt Nam (VNR) và Viện Nghiên cứu đổi mới truyền thông Hoa Kỳ (IIM) đồng phát hành, là một cố gắng đáng ghi nhận nhằm nâng cao chất lượng của nguồn thông tin và những đánh giá xếp hạng bước đầu các doanh nghiệp lớn Việt Nam.

Khác với các danh bạ doanh nghiệp thông thường, VNR500 Profiles giới thiệu những dữ liệu chuyên sâu về mỗi doanh nghiệp như tổng tài sản, vốn chủ sở hữu, doanh thu, số lượng nhân viên, kết quả hoạt động kinh doanh, bản cân đối kế toán…

Đặc biệt, ấn phẩm cung cấp những phân tích và đánh giá tổng quan về lịch sử, vị thế, chiến lược phát triển và đầu tư của mỗi doanh nghiệp.

Các báo cáo và đánh giá doanh nghiệp được tiến hành hoàn toàn độc lập, khách quan, giúp nhà đầu tư và khách hàng có thể cùng lúc so sánh điểm mạnh, điểm yếu, thứ hạng và qua đó lựa chọn doanh nghiệp tốt nhất trong cùng ngành (doanh nghiệp được phân loại theo ngành kinh tế quốc dân).

Hồ sơ doanh nghiệp không chỉ ghi nhận các thành công, mà còn đánh giá cả những thất bại và sai lầm của doanh nghiệp. Ngược lại, vấn đề đặt ra với doanh nghiệp không có tên trong VNR500 Profiles là có thể sẽ bị nhà đầu tư và đối tác tiềm năng đặt câu hỏi tại sao lại không có tên trong hồ sơ này.

Ngoài ra, có thể thấy VNR500 Profiles với song ngữ Việt-Anh sẽ góp phần hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh sự hiện diện trên thị trường quốc tế, cả về xuất khẩu và đầu tư quốc tế.

VNR500 Profiles được quảng bá rộng rãi ở nước ngoài, thông qua hệ thống của Viện Nghiên cứu đổi mới truyền thông Hoa Kỳ, sẽ giúp doanh nghiệp  định vị vị thế của mình trong tầm quan sát của các đối tác đầu tư và kinh doanh quốc tế, mang đến nhiều cơ hội hợp tác làm ăn cho các doanh nghiệp Việt Nam có chiến lược vươn ra sân chơi toàn cầu.

Tuy đã có những bước tiến ban đầu, trình độ phát triển của ngành thông tin, dữ liệu và báo cáo, đánh giá doanh nghiệp của Việt Nam vẫn còn cách quá xa so với mặt bằng chung của thế giới.

Trong thời gian tới, cần có sự hợp tác từ nhiều phía, cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức báo cáo và xếp hạng và bản thân các doanh nghiệp để có thể thúc đẩy những công việc còn dở dang.