"Chưa thể cấm" sử dụng sợi Amiăng?
Theo thống kê của các nhà khoa học và sử gia, amiăng được ứng dụng trong sản xuất hơn 3.000 sản phẩm khác nhau thuộc các ngành công nghiệp như: hàng không, hàng hải, xây dựng, sản xuất ô tô và hàng tiêu dùng…Loại sợi này được chia làm hai nhóm chính là nhóm serpentine và nhóm amphibole. Nhóm sợi serpentine có dạng xoắn, còn được gọi là chrysotile (hay amiang trắng). Đây là loại sợi amiăng duy nhất còn được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển.
Các loại sợi thuộc nhóm amphibole bao gồm amosite, crocidolite, tremolite, actinolite và anthophyllite (hay gọi chung là amiăng nâu và xanh) bị cấm sử dụng do cấu tạo dạng thẳng, hình kim. Chúng được cho là nguyên nhân gây ra các bệnh như ung thư hay ung thư trung biểu mô…
Trong quá khứ, việc sản xuất các vật liệu cách âm có hàm lượng kết dính thấp (dễ vỡ vụn) cũng như việc sử dụng không kiểm soát các sản phẩm có chứa amiăng thuộc nhóm amphibole đã gây ra nhiều di chứng về bệnh bụi phổi, đặc biệt là ở các quốc gia có khí hậu lạnh.
Tại Việt Nam, các loại amiăng thuộc nhóm amphibole đã bị cấm mua bán, sử dụng và chỉ cho phép dùng amiăng chrysotile (amiăng trắng). 97% amiăng trắng được sử dụng trong sản xuất tấm lợp AC (hay còn gọi là tấm lợp fibro xi măng) với nhiều tính năng ưu việt, phù hợp với điều kiện môi trường và chi phí thấp. Tuy nhiên, bệnh bụi phổi amiăng luôn được Bộ Y tế, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Bộ Lao động Thương binh Xã hội cảnh báo và công nhận là bệnh nghề nghiệp. Kết quả bệnh bụi phổi liên quan đến amiăng trắng cũng được công bố rộng rãi hằng năm.
Kết quả nghiên cứu do Trung tâm Y tế Xây Dựng (nay là Bệnh viện Xây Dựng) công bố năm 2004 cho thấy: Mức độ nguy hiểm gây bệnh nghề nghiệp trong ngành sản xuất tấm lợp amiăng xi măng ở Việt Nam rất thấp.
Chỉ có 4 trường hợp được ghi nhận bị nhiễm bệnh bụi phổi amiăng ở thể nhẹ (chiếm 0,4%) trong số 1.032 phim chụp từ số công nhân trực tiếp tiếp xúc với amiăng chrysotile từ 2 đến 28 năm. Tỷ lệ này nếu so sánh với tổng số công nhân đang làm việc trong các cơ sở sản xuất tấm lợp fibro xi măng là 0,08%, thấp hơn nhiều lần so với một số ngành công nghiệp khác.
Kết quả khám bệnh và chụp phim của Bệnh viện Xây Dựng năm 2008 cho 564 công nhân ngành sản xuất tấm lợp amiăng xi măng không phát hiện thấy các tổn thương liên quan đến amiăng chrysotile. Tuy nhiên, vẫn cần có những biện pháp thắt chặt hơn nữa vấn đề an toàn sức khỏe và bảo vệ môi trường tại các nhà máy sản xuất tấm lợp nhằm giảm thiểu các bệnh nghề nghiệp liên quan đến việc sản xuất amiăng.
