Kiềm chế lạm phát nên bắt đầu với hạn chế độcc quyền: theo các chuyên gia
Petrolimex, nhà nhập khẩu dầu hàng đầu của Việt Nam và nhà phân phối, bán lẻ đã tăng giá bán xăng dầu hai lần kể từ đầu năm nay. Đợt gia tăng mới nhất vào ngày 21 tháng 2 đã làm giá xăng A92 thành 16.990 đồng (0,89 USD) / lít.
Cái "bất hợp lý" trong việc tăng giá, kéo theo giá các mắt hàng khác tăng theo, đã làm cho người tiêu dùng không hài lòng, ông Long cho biết, chú ý rằng trong khi giá dầu mỏ trên thị trường thế giới đã không tăng nhiều gần đây, thì Việt Nam đã chứng kiến bốn đợt tăng giá trong năm tháng qua .
"Các doanh nghiệp xăng dầu hiện nay đều là độc quyền, như vậy, chính phủ nên tự quyết định giá, không cho phép các công ty để làm chuyện đó", ông nói. Đang nắm giữ hơn 60% thị phần toàn quốc, việc điều chỉnh giá của Petrolimex sẽ kéo theo việc điều chỉnh của các công ty dầu khí khác, ông nói.
Chính phủ là chủ thể duy nhất nên tự quyết định giá trên cơ sở hài hoà lợi ích của nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng, ông Long nói.
Nếu chính phủ muốn cho phép các doanh nghiệp tự quyết định giá của riêng họ, cần áp dụng cơ chế chống độc quyền thường xuyên được sử dụng ởnước ngoài, hoặc chia Petrolimex thành một số doanh nghiệp sao cho mỗi công ty không chiếm hơn 30% thị phần, ông nói.
Ngày 05 Tháng 03 Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính xem xét việc tăng giá bán lẻ các sản phẩm từ dầu mỏ.
Trước đó, Chủ tịch văn phòng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nói tại một cuộc họp báo rằng sự tăng giá liên tiếp gần đây của các sản phẩm từ dầu mỏ có ảnh hưởng tiêu cực đến giá cả của các sản phẩm liên quan.
Chính phủ sẽ yêu cầu các cơ quan liên quan giám sát chặt chẽ việc tăng giá sản phẩm từ dầu mỏ ’, ngăn ngừa việc tăng giá liên tiếp, ông nói.
Lạm phát có thể vượt quá chỉ tiêu
Ông Long cho biết nguy cơ lạm phát cao trong năm nay là rất lớn, do chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cao trong hai tháng đầu tiên là tiềm năng cho giá cả tăng cao trong những tháng còn lại.
Lạm phát hàng năm của Việt Nam đạt mức cao nhất trong 10 tháng là vào tháng Hai, tăng 8,46% từ cùng kỳ năm 2009 và tăng 1,96% từ tháng một, theo Tổng cục Thống kê.
"Đó sẽ là khó khăn để thực hiện mục tiêu giữ lạm phát 2010 dưới 7%," ông Long nói.Tai Hui, Trưởng phòng Nghiên cứu khu vực Đông Nam Á cho Standard Chartered Bank, cũng cho rằng nguy cơ lạm phát của Việt Nam vẫn còn cao vì giá hàng hoá tăng cao và đồng tiền mất giá.
"Chúng tôi hy vọng lạm phát vượt ngưỡng 10% vào cuối năm và trung bình 8,9% trong năm 2010."
Tuy nhiên, Vũ Việt Ngoạn, Phó Chủ tịch Uỷ ban Kinh tế Quốc hội của cho biết không có cần phải lo lắng quá nhiều về lạm phát leo thang, khi chính phủ đã thực hiện một loạt các biện pháp quyết liệt chống lạm phát, như giảm thâm hụt ngân sách nhà nước, xoá bỏ trợ cấp lãi suất và tăng tỷ lệ cơ bản của ngân hàng trung ương từ 7% đến 8%.
"Có thể chấp nhận được nếu lạm phát năm nay giữ dưới mức 8%. Lạm phát sẽ không gây ra những thay đổi lớn đến doanh nghiệp và người dân ", ông nói.
Chỉ số giá tiêu dùng của Việt Nam sẽ tăng khoảng 4% trong quý đầu tiên và 8-9% cho cả năm, Chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính Quốc gia, ông Lê Đức Thúy cho biết. Chính phủ sẽ quản lý mức lãi suất cơ bản, lãi suất tái cấp vốn, và theo dõi tốc độ tăng trưởng tín dụng trong những tháng tới, ông nói.
Chính phủ nhắm tới giữ mức tăng trưởng tín dụng khoảng 25% trong năm nay.
Theo đó để kiềm chế lạm phát, giá điện và giá than bán cho các công ty điện lực sẽ không tăng thêm trong năm nay, ông Phúc nói.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng yêu cầu các Bộ, ngành có liên quan giảm thâm hụt thương mại, tăng cường giám sát giá cả của các mặt hàng thiết yếu và các dịch vụ như vận tải, xi măng, sắt thép, phân bón, gạo và các sản phẩm dược.
"Việc tăng lãi suất và giảm tính thanh khoản đang có những cách tốt nhất để giải quyết thâm hụt thương mại và lạm phát tăng cao, theo cách nhìn nhận của chúng tôi", ông Hui nói.
