Cần cải thiện khả năng quản lý sử dụng vốn ODA
Đây là nội dung khẳng định của đại diện Bộ Tài chính tại cuộc họp báo chuyên đề về quản lý tài chính các chương trình, dự án sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài chiều 25/10.
Ông Hoàng Hải, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, về công tác trả nợ nước ngoài, lũy kế đến 25/9/2016, tổng giá trị chi trả nợ là 176.827 tỷ đồng (trả nợ trong nước là 140.183 tỷ đồng, nước ngoài là 36.644 tỷ đồng).
Đại diện Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại khẳng định việc vay và trả nợ năm nay vẫn theo đúng kế hoạch vay trả nợ năm đã được phê duyệt, 9 tháng vừa qua đã thực hiện nghĩa vụ trả nợ trong nước là 8.000 tỷ đồng, trả nợ nước ngoài là 9.900 tỷ đồng, vẫn trong hạn mức được Chính phủ phê duyệt.
“Nợ công vẫn trong ngưỡng an toàn, việc vay nợ và trả nợ vẫn theo đúng giới hạn và các quy định của Luật Ngân sách, Luật Quản lý nợ công và vẫn theo kế hoạch vay và trả nợ năm 2016”, ông Hoàng Hải nói.
Với Việt Nam, nguồn vốn ODA trong thời gian qua phát huy nhiều tác dụng trong việc phát triển kinh tế-xã hội. Song hiệu quả thực sự của đồng vốn ODA được sử dụng đến đâu là câu chuyện lớn được dư luận quan tâm.
Đặc biệt, trong bối cảnh dự kiến đến tháng 7/2017, Việt Nam có thể không còn được vay theo điều kiện ODA, phải chuyển chủ yếu sang sử dụng nguồn vay ưu đãi và tiến tới vay theo điều kiện thị trường. Nguồn vốn ODA đã vay chuyển sang điều khoản trả nợ nhanh hơn hoặc tăng lãi suất.
Vì tầm quan trọng của vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 02/CT-TTg về tăng cường công tác quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng nợ công. Theo đó, nợ công chỉ sử dụng cho đầu tư phát triển, xây dựng các công trình kinh tế-xã hội quan trọng, thiết yếu theo quy hoạch, tăng dần tỉ lệ cho vay lại, giảm dần tỉ lệ cấp phát đối với các khoản Chính phủ vay về cho vay lại.
Chính phủ cũng đã chỉ đạo thắt chặt việc sử dụng vốn ODA, đặc biệt vấn đề mua sắm, trong đó đặc biệt lưu ý không dùng vốn ODA mua sắm ô tô trừ trường hợp cần thiết, như xe chuyên dụng y tế phục vụ phòng chống dịch.
Bộ Tài chính cũng đã ban hành Thông tư 111/2016/TT-BTC quy định về quản lý tài chính đối với các chương trình, dự án sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài. Trong đó, về quy trình kiểm soát chi, đối với vốn ODA, vốn vay ưu đãi áp dụng quy trình chung về quản lý, thanh toán vốn đầu tư và vốn sự nghiệp, thanh toán chi giải phóng mặt bằng.
Bên cạnh đó, Thông tư này cũng bổ sung hướng dẫn một số nội dung đặc thù đối với ODA như hồ sơ kiểm soát chi (có hiệp định, hợp đồng kèm bản dịch, các hồ sơ, chứng từ liên quan). Về nội dung kiểm soát chi, Thông tư 111 bổ sung yêu cầu kiểm soát chi sau đối với hình thức tín dụng thư có hoặc không có thư cam kết.
Việc quy định rõ về quy trình xác định cơ chế tài chính, cơ chế giải ngân quy trình hạch toán ngân sách mới tại Thông tư 111 sẽ tạo điều kiện cho các bộ, ngành, địa phương nâng cao trách nhiệm trong việc tăng cường công tác quản lý tài chính, thúc đẩy tăng tỉ lệ giải ngân, từ đó nâng cao được hiệu quả sử dụng vốn vay nước ngoài, đáp ứng yêu cầu quản lý trong giai đoạn tới.
Còn Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đang chuẩn bị một bản báo cáo trước Quốc hội về quản lý vay và sử dụng vốn ODA.
